Một nghiên cứu đột phá từ Anh cho thấy một thiết bị nhỏ gọn, chạy bằng pin vốn quen thuộc trong việc điều trị các cơn đau mãn tính, nay có thể mang lại hy vọng mới cho hàng triệu bệnh nhân đang phải vật lộn với chứng ngưng thở khi ngủ.
Giới thiệu
Đối với những người mắc chứng ngưng thở khi ngủ, mỗi đêm là một cuộc chiến thầm lặng. Tình trạng đường thở bị tắc nghẽn liên tục không chỉ cản trở hô hấp, làm sụt giảm nồng độ oxy trong máu mà còn phá vỡ giấc ngủ sâu, dẫn đến mệt mỏi kiệt sức vào ngày hôm sau.
Phương pháp điều trị "tiêu chuẩn vàng" hiện nay là sử dụng máy thở áp lực dương liên tục (CPAP). Thiết bị này hoạt động bằng cách bơm một luồng không khí ổn định qua mặt nạ để giữ cho đường thở luôn thông thoáng. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể thích nghi với nó.
Rào Cản Từ Phương Pháp Điều Trị Truyền Thống
"Phương pháp này chỉ hiệu quả khi người bệnh sử dụng nó. Nhưng nhiều người cảm thấy chiếc mặt nạ rất khó chịu, khiến họ chỉ đeo được vài giờ mỗi đêm, hoặc thậm chí bỏ cuộc hoàn toàn."
Trên thực tế, các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng có tới 75% người dùng ngừng sử dụng máy CPAP chỉ trong vòng ba tháng đầu tiên. Điều này tạo ra một khoảng trống lớn trong việc điều trị, thúc đẩy các nhà khoa học tìm kiếm những giải pháp thay thế hiệu quả và thân thiện hơn.
Một Hướng Đi Bất Ngờ: Tái Sử Dụng Công Nghệ Quen Thuộc
Nhóm nghiên cứu do Giáo sư Joerg Steier tại Đại học King's College London dẫn đầu đã hướng sự chú ý đến một thiết bị có tên là TENS (viết tắt của Kích thích thần kinh điện qua da). Đây là một máy chạy bằng pin, chi phí thấp, thường được dùng để giảm đau do viêm khớp hoặc trong quá trình sinh nở.
Vậy TENS hoạt động như thế nào trong trường hợp này?
Thiết bị này truyền các xung điện nhẹ, được kiểm soát đến dây thần kinh hạ thiệt – một dây thần kinh chạy từ não xuống cổ và chi phối các cơ ở gốc lưỡi.
"Ngưng thở khi ngủ thường liên quan đến tình trạng giảm trương lực của các cơ vùng cổ, vốn có nhiệm vụ giữ cho đường thở mở. Lý thuyết của chúng tôi là các xung điện từ máy TENS sẽ kích thích, giữ cho các cơ này hoạt động ổn định suốt đêm, từ đó ngăn chặn tình trạng tắc nghẽn."
Khi sử dụng, người bệnh chỉ cần dán các miếng điện cực lên vùng cổ và lưng trên trước khi đi ngủ và bật máy.
Những Phát Hiện Từ Nghiên Cứu Lâm Sàng
Trong giai đoạn từ 2018 đến 2023, 56 bệnh nhân đã tham gia thử nghiệm. Một nửa được cung cấp máy TENS để tự sử dụng tại nhà, trong khi nửa còn lại tiếp tục với liệu pháp CPAP.
Sau ba tháng, kết quả cho thấy những tín hiệu rất tích cực:
- Nhóm sử dụng TENS có chỉ số hô hấp khi ngủ được cải thiện rõ rệt.
- Tình trạng mệt mỏi, buồn ngủ vào ban ngày giảm đáng kể.
- Các tác dụng phụ rất nhỏ, chủ yếu là kích ứng da nhẹ hoặc đau đầu thoáng qua.
Đặc biệt, những bệnh nhân từng thất bại với CPAP lại dung nạp TENS rất tốt.
Giới Hạn và Góc Nhìn Chuyên Gia
"Hiệu quả điều trị dường như giảm ở những người có chỉ số khối cơ thể (BMI) cao và chu vi cổ lớn, vì khi đó các xung điện khó tiếp cận được đến các cơ mục tiêu."
Đối với những trường hợp này, CPAP vẫn là phương pháp điều trị hiệu quả nhất nếu bệnh nhân tuân thủ.
"Mọi bệnh nhân nên thử CPAP trước tiên. Chúng ta chỉ nên tìm đến các giải pháp thay thế khi liệu pháp ban đầu không thành công."
"Cơ chế chính xác của TENS đối với chứng ngưng thở khi ngủ vẫn chưa thực sự rõ ràng. Tuy nhiên, các dữ liệu ban đầu cho thấy nó có thể hữu ích. Chắc chắn rằng nó xứng đáng được nghiên cứu sâu hơn."
Kết Luận
Dù cần thêm nhiều nghiên cứu để khẳng định, việc sử dụng máy TENS mở ra một giải pháp thay thế đầy hứa hẹn, chi phí thấp và dễ tiếp cận cho những bệnh nhân không thể dung nạp được máy CPAP, giúp họ có cơ hội tận hưởng một giấc ngủ chất lượng hơn.
